Rozwód to nie tylko rozpad więzi małżeńskich, ale również konieczność przeprowadzenia wielu zmian w sferze majątkowej. Jednym z najczęściej pojawiających się problemów podczas podziału majątku jest pytanie: Jak podzielić wspólny kredyt lub inne zobowiązania finansowe? To zagadnienie dotyczy bardzo wielu par, które w trakcie trwania małżeństwa zdecydowały się na zaciągnięcie kredytu hipotecznego, gotówkowego czy posiadanie wspólnej karty kredytowej.
Poniżej wyjaśniam tę kwestię z perspektywy praktycznej i prawnej.
1. Wspólny kredyt a rozdzielność majątkowa
W momencie zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy ustawy powstaje wspólność majątkowa. Co to oznacza? Większość przedmiotów majątkowych oraz zobowiązań zaciągniętych w czasie trwania małżeństwa należy do wspólnego majątku obojga małżonków. Dotyczy to również kredytów i pożyczek zaciągniętych wspólnie lub nawet przez jednego z małżonków, jeśli środki zostały przeznaczone na zaspokojenie potrzeb rodziny.
W przypadku ustanowienia rozdzielności majątkowej sytuacja wygląda nieco inaczej – od tego momentu zaciągane zobowiązania obciążają już tylko osobę podpisującą umowę, chyba że kredyt również został zaciągnięty wspólnie.
2. Podział kredytu przy rozwodzie a odpowiedzialność wobec banku
Najważniejsze, co należy podkreślić: podział majątku przy rozwodzie nie wpływa automatycznie na obowiązki wobec banku czy innej instytucji finansowej. Nawet jeśli sąd w wyroku rozwodowym orzeknie, że jedno z byłych małżonków ma spłacać dług – nie zwalnia to drugiej osoby z odpowiedzialności wobec wierzyciela.
Banki nie są zobowiązane respektować ustaleń dokonanych w wyroku sądowym, ale tylko wobec stron umowy kredytowej. Oznacza to, że jeśli kredyt zaciągnęliście wspólnie, bank może żądać spłaty całości kredytu i od Ciebie, i od byłego małżonka – aż do czasu całkowitej spłaty zobowiązania.
3. Jak praktycznie można podzielić kredyt po rozwodzie?
a) Spłata kredytu przed podziałem majątku
Najprostszym rozwiązaniem jest całkowita spłata kredytu lub pożyczki jeszcze przed podziałem majątku. Pozwala to na zamknięcie zobowiązania i prosty podział pozostałych składników majątku. Niestety, nie zawsze jest to możliwe ze względu na wysokość zadłużenia.
b) Przeniesienie kredytu na jednego z byłych małżonków
Częstą praktyką w ramach negocjacji rozwodowych jest ustalenie, że jeden z małżonków przejmuje na siebie spłatę zobowiązania – zwłaszcza jeśli przyznano mu na własność dom lub mieszkanie kupione na kredyt. Jednak aby bank zwolnił drugiego małżonka z umowy kredytowej, musi uznać, że przejmujący zobowiązanie będzie w stanie samodzielnie spłacić zadłużenie.
Wymaga to często podpisania aneksu do umowy kredytowej oraz przejścia procedury badania zdolności kredytowej przez tę osobę. Bank nie ma obowiązku zgodzić się na takie rozwiązanie.
c) Sprzedaż nieruchomości i spłata kredytu
Dobrym pomysłem, gdy nie można się porozumieć, jest sprzedaż nieruchomości obciążonej kredytem i jednoczesna spłata całego zobowiązania. Pozostałe środki po rozliczeniu transakcji dzieli się według udziałów ustalonych przez sąd bądź małżonków.
d) Porozumienie i wewnętrzne rozliczenia
Jeśli między byłymi małżonkami panuje zgoda, można zawrzeć pisemne porozumienie określające, kto i w jaki sposób będzie spłacał kredyt oraz jak rozliczać się wzajemnie. Takie porozumienie jest skuteczne tylko między stronami i nie wpływa na stosunki z bankiem, który może nadal żądać spłaty od obojga małżonków.
4. A co z innymi zobowiązaniami finansowymi?
Prócz kredytu hipotecznego pary często mają też inne zobowiązania: pożyczki gotówkowe, limity na kartach kredytowych, leasingi, długi wobec osób trzecich. Obowiązują tu podobne zasady – podział długu następuje między małżonkami w ramach sądowego podziału majątku, ale wobec wierzycieli oboje odpowiadają za spłatę aż do czasu uregulowania zobowiązania w całości.
5. Podział kredytu podczas sprawy sądowej
Sąd w wyroku rozwodowym może zadecydować o sposobie podziału majątku, w tym o odpowiedzialności za spłatę kredytów. Jednak – jak wskazano wcześniej – ustalenia te mają skuteczność tylko we wzajemnych rozliczeniach między byłymi małżonkami. Jeśli jedna ze stron nie wywiąże się z ustaleń wobec banku, wierzyciel może żądać zwrotu całości od drugiego małżonka.
Dlatego tak ważna jest współpraca z prawnikiem rozwodowym specjalizującym się w sprawach rodzinnych i majątkowych, który pomoże przewidzieć skutki prawne i wynegocjować warunki najkorzystniejsze dla klientów.
6. Podział majątku a historia kredytowa
Warto pamiętać, że nieterminowe spłacanie zobowiązań po rozwodzie może zrujnować historię kredytową obu stron. Nawet jeśli faktycznie dług spłaca tylko jedno z byłych małżonków, bank w razie opóźnień zgłasza zadłużenia do Biura Informacji Kredytowej obojga kredytobiorców.
7. Podsumowanie – kluczowe zasady
-
- Wspólny kredyt czy inne zobowiązania finansowe nie znikają wraz z rozwodem.
- Wierzyciel wciąż może domagać się spłaty od obojga małżonków bez względu na ustalenia sądu.
- Najlepszym rozwiązaniem jest porozumienie i uregulowanie kredytu (np. poprzez sprzedaż majątku lub przejęcie zobowiązania przez jedną osobę za zgodą banku).
- Sądowy podział majątku reguluje jedynie stosunki między byłymi małżonkami, ale nie zwalnia żadnej ze stron wobec banku/pożyczkodawcy.
- W negocjacjach i formalnościach bardzo pomaga wsparcie doświadczonego adwokata.
Potrzebujesz pomocy przy podziale majątku lub kredytu po rozwodzie?
Z każdym przypadkiem warto podejść indywidualnie – sytuacja prawna może być zależna od wielu szczegółów. Jeśli stoisz przed wyzwaniem związanym z podziałem wspólnego kredytu lub masz inne pytania dotyczące rozliczeń finansowych przy rozwodzie, skontaktuj się z prawnikiem rozwodowym. Działamy w sposób profesjonalny, kompleksowo analizując Twój przypadek i wskazując najkorzystniejsze rozwiązania. Wspieramy Klientów na każdym etapie spraw rozwodowych i podziału majątku – zapewniamy rzetelność, bezpieczeństwo prawne i dyskrecję.
